Eerste waarneming van bruine beren in Portugal sinds 1843

Voor het eerst sinds 1843 is er een bruine beer gespot in Portugal, waar hij door de IUCN officieel als uitgestorven wordt beschouwd. Het was een imker in het natuurpark Montesinho, Bragança (noordwest-Portugal) die de aanwezigheid van de beer opmerkte nadat deze zijn bijenkorven had beschadigd. De imker informeerde het Institute of Conservation of Nature and Forests (ICNF), dat op zijn beurt experts stuurde om de site te onderzoeken en monsters te nemen van voetafdrukken, vacht en uitwerpselen. Op basis van dit bewijs bevestigde de ICNF het nieuws. Mannetjesberen kunnen lange afstanden afleggen op zoek naar voedsel en nieuwe territoria. De beer die in Portugal wordt waargenomen, is waarschijnlijk afkomstig van de westelijke bevolking van het Cantabrische gebergte (Spanje). Daar is de populatie bruine beren volgens de Spaanse Fundación Oso Pardo momenteel toegenomen tot ongeveer 280 individuen. De afgelopen jaren zijn er af en toe mannetjes uit het Cantabrische gebergte waargenomen langs de Spaans-Portugese grens. In de grensoverschrijdende samenwerking volgen de ICNF en de Spaanse natuurbeschermingsautoriteiten de bewegingen van beren terwijl deze zich naar nieuwe gebieden verspreiden. De terugkeer van de bruine beer in Portugal is om meerdere redenen belangrijk. Ten eerste maakt de beer deel uit van het Portugese natuurlijke en culturele erfgoed, en het publiek reageerde enthousiast op de waarneming. Ten tweede is ook het wetenschappelijke aspect belangrijk. João Azevedo van Centro de Investigação de Montanha, lid van Euromontana, zegt dat het interessant is om "te zien hoe beren de habitat en het landschap zullen gebruiken en hoe de ecosystemen en landschappen zullen worden beïnvloed. Het is ook belangrijk bij de analyse van de ontvolking-verlating-rewilding van bergen in Portugal en andere delen van Europa". Ontvolking en braaklegging hebben veel negatieve effecten, zoals een toename van bosbranden. Maar er zijn ook positieve aspecten, zoals een toename van ecosysteemdiensten en de terugkeer van iconische diersoorten zoals beren. Dit hangt samen met het derde aspect: economische kansen. Omdat veel Europese burgers geïnteresseerd zijn in beren, kunnen Portugese berggemeenschappen deze interesse gebruiken om duurzame inkomsten te genereren door bijvoorbeeld beren te kijken of productlabels en merken te creëren uit berengebieden. Voorlopig gaat het echter om één beer en Portugese experts twijfelen of een stabiele berenpopulatie in Portugal mogelijk is. Beren hebben grote ononderbroken leefgebieden nodig voor voedsel en onderdak. In feite werd het uitsterven van de beer in Portugal veroorzaakt door verandering van landbedekking en versnippering van leefgebieden. Bovendien moeten potentiële berenhabitats voldoende natuurlijke voedselbronnen bieden om te voorkomen dat beren menselijke nederzettingen naderen op zoek naar voedsel zoals bijenkorven of afval. Aangezien er momenteel alleen een kader bestaat voor de evaluatie en vergoeding van schade door wolven in Portugal, raadt de ICNF aan om elektrische afrastering te gebruiken om de bijenkorven te beschermen totdat er meer kennis beschikbaar is over de aanwezigheid van beren in het gebied. bron: Euromontana